Poddziały specjalne (analityczne i syntetyczne)
(fragment UKD UDC-P022)
TABLICA IIa PODDZIAŁY ANALITYCZNE ZE WSKAŹNIKIEM -1/-9
Poddziały analityczne ze wskaźnikiem -1/-9 służą do określania elementów, właściwości i innych szczegółów zagadnienia wyrażonego przez symbol główny (rzadziej pomocniczy). Są one zawsze dostosowane do potrzeb działów (poddziałów wspólnych), przy których zostały umieszczone, a ich wykorzystanie jest możliwe tylko w ich obrębie. W działach 62/69 oznacza się szczegóły mechaniczne i techniczne za pomocą poddziałów wymienionych przy 62-1/-9, w dziale 821 określa się rodzaje i gatunki literackie (poezja, dramat, powieść itd.) poddziałami podanymi przy 82-1/-9, a w dziale 81 poddziałami analitycznymi -11/-26 charakteryzuje się języki. W poddziałach wspólnych miejsca oznacza się strony, obszary świata, ugrupowania, związki państw, miejsce pochodzenia itp. Przykłady zastosowania poddziałów analitycznych ze wskaźnikiem -1/-9:
621.9.06-114 Obrabiarki do operacji wielozabiegowych
821.162.1-3 Powieść polska
81-24 Języki martwe
(4-191.2-11) Europa Środkowowschodnia
Niekiedy poddziały analityczne ze wskaźnikiem -1/-9 można stosować poza ich działem macierzystym, ale tylko w tych działach, w których zamieszczona jest odpowiednia wskazówka, np.:
791.43-344 Filmy horrory
TABLICA IIb PODDZIAŁY ANALITYCZNE ZE WSKAŹNIKIEM .01/.09
Poddziały analityczne ze wskaźnikiem .01/.09 są szeroko stosowane i często rozwinięte bardziej szczegółowo niż -1/-9. Grupują one zagadnienia powtarzające się, np.: aspekty badań, działalności, procesów, operacji. Tak samo jak poddziały analityczne -1/-9 są zawsze dostosowane do potrzeb działów, przy których zostały zamieszczone, i używać ich można tylko w obrębie tychże działów. Występują w działach : 0, 1, 2, 3, 5, 6, 7, 8, 9 oraz w poddziałach wspólnych formy. Przykłady:
(01.034) Bibliografie na nośnikach maszynowych
004.056 Bezpieczeństwo oprogramowania
159.9.072 Testy psychologiczne
22.03 Konkordancje biblijne
34.096 Głośne procesy
504.064.3 Monitoring środowiska
624.01/.07 Konstrukcje budowlane
75.02 Technika malarstwa
Poza wymienionymi wyżej poddziałami analitycznymi, opatrzonymi typowymi wskaźnikami .01/.09 i -1/-9, występują też - głównie w dziale 61, w mniejszym zakresie na początku poddziałów wspólnych miejsca - pełniące analogiczną funkcję poddziały analityczne oznaczone wskaźnikiem -01/-09 i -001/-009. Przykłady:
616-089 Leczenie operacyjne
616-002.5 Gruźlica
(1-04) Strefy graniczne. Granice
TABLICA IIc PODDZIAŁY SYNTETYCZNE ZE WSKAŹNIKIEM '0/'9
Poddziały syntetyczne z apostrofem '0/'9 służą do tworzenia symboli dla pojęć złożonych, wymagających scalenia dwóch lub więcej symboli. Apostrof zastępuje powtarzającą się część symbolu, wspólną dla wszystkich symboli scalonych. Zastosowanie apostrofu jest dozwolone wyłącznie w obrębie jednego działu i tylko wtedy, gdy informuje o tym specjalna wskazówka, jak np. w działach 329 i 8. W poddziałach wspólnych języka i w dziale 81 poddziały z apostrofem mają bardziej charakter poddziałów analitycznych niż syntetycznych. Przykłady symboli z apostrofem:
329.12'23 Partie liberalno-republikańskie (ponieważ):
329.12 Partie liberalne, 329.23 Partie republikańskie
=14'02 Greka klasyczna (ponieważ)
=...'02 Okres klasyczny, =14 Język grecki
811.162.1'35'374 Słownik ortograficzny języka polskiego (ponieważ)
811.162.1 Język polski, 81'35 Ortografia, 81'374 Leksykografia
Do celów dydaktycznych na podstawie © UKD UDC-P022 przygotował W. M. Kolasa. Kraków 2002 http://www.wmkolasa.up.krakow.pl/