GRAMATYKA
JĘZYKA HASEŁ
PRZEDMIOTOWYCH
(wybrane zagadnienia)
1. KOLEJNOŚĆ ELEMENTÓW HASŁA :
TEMAT – określniki
treściowe (jednostkowy; przedmiotowy; klasowy )
– określniki
lokalizujące (geograficzny; chronologiczny)
– określnik formalny
2. ZASADY :
· Dążymy do hasła możliwie krótkiego
· Zwykle wystarczają 1 , 2 , 3 określniki
· Znikamy zbiegania się kilku określników tego samego typu
PRZYKŁADY :
BUDOWNICTWO – zabytki – ochrona – metody – Polska
KARKÓW – Wawel – Katedra – 19 w. – album
SIENKIEWICZ Henryk
– „Krzyżacy” – stylistyka
JĘZYK POLSKI
– gramatyka – nauczanie –
podręcznik
BIBLIOTEKA
NARODOWA – Instytut Bibliograficzny – Zakład Dokumentacji –
historia
DRUKARSTWO –
historia – Polska – 15 w. – encyklopedia
3. SPOSÓB ODCZYTYWANIA HASŁA:
określnik formalny – określniki treściowe – TEMAT – określniki geograficzne – określnik chronologiczny
· czytamy niejako od końca
· brzmienie hasła poprawnie odczytanego jest swego rodzaju testem poprawności
4. ANALIZA TEKSTU – (postępujemy wg procedury T. Głowackiej „5 punktów”); dążymy jednak do wyszczególnienia :
Ø Przedmiotów głównych
Ø przedmiotów pobocznych
Ø aspektów (atrybutów)
Ø ujęcia
Ø formy wydawniczej lub piśmienniczej
M Gdy przedmiotów więcej niż 3 uogólniamy ( np. Chopin, Szymanowski, Wieniawski, Liszt, Bach, Moniuszko = Muzycy lub Muzyka – biografie )
M Relacje pomiędzy przedmiotami uwzględniamy bardzo rzadko, przeważnie tylko w strukturach z „a”
(np. 1. Polska a Niemcy – historia 2. Niemcy a Polska – historia
lub 1. Polska – polityka zagraniczna – Niemcy )
5.
PROCEDURA TWORZENIA HASEŁ
F Analiza słowna (kolejność elementów dowolna; tworzymy szereg lub szeregi)
F Ustalamy przedmiot (przedmioty) i sprawdzamy czy istnieje w słowniku JHP (lub w odpowiedniej encyklopedii, kartotece ...)
F Ustalamy określniki i sprawdzamy czy istnieją oraz ustalamy ich formę w słowniku JHP lub odpowiednich źródłach
F Zgodnie z gramatyka JHP konstruujemy hasło (hasła)
F Odczytujemy hasło (hasła) zgodnie z wyżej podaną zasadą
F Ewentualnie weryfikujemy
F Sprawdzamy jak poprzednio tematowano taką lub podobną książkę