W przydzielonej Państwu partii materiału dla ułatwienia oznaczyłem dopiskiem (kolorem zielonym) te pozycje lub ich fragmenty, które należy wprowadzić lub uzupełnić. Dla przejrzystości zastosowałem dodatkowo następujące kody:
W pracy nie tworzymy nowych rekordów, lecz modyfikujemy już istniejące zatem należy:
ZWYKŁA ADNOTACJA (Ad)
Sytuacja najprostsza - polega na dodaniu do rekordu adnotacji w formie identycznej ze źródłem. Jeśli
pozycja ma już jedną lub więcej adnotacji należy dodać kolejne (własne)
pole 991 ^a i wypełnić je odpowiednią treścią. Ps. niektóre adnotacje mogą
być długie (nawet kilkanaście linijek tekstu).
Przykład 1:
...
991 ^a"Współczesność" (1956-1971) - próba monograficznego
opisu
...
"ROZPRAWA DO ADNOTACJI" (RA)
Sytuacja, gdy przepisujemy rozprawę do adnotacji (po odpowiednim przekształceniu opis
rozprawy dodajemy do pola 991 ^a, zaś autora[ów] do 700). Innymi słowy jest to operacja przekształcająca
opis na jednym poziomie na opis na 2 poziomach. Należy wyszukać pozycję nadrzędną
(tę w której zawarta jest rozprawa, czyli po // W:...) i dopisać ją do
adnotacji (991), zaś autora[ów] rozprawy do 700. Jeśli pozycja ma już jedną lub więcej adnotacji
należy dodać kolejne (własne) 991 ^a dla każdej rozprawy. Jeśli autor
rozprawy jest już w rekordzie w 700 (np. w jako redaktor itp.) nie należy go
powtarzać. Uwaga: w niektórych rekordach będzie nawet kilkanaście rozpraw.
Sposób przekształcania. W 991 podajemy kolejno następujące elementy
rozprawy:
strony: Tytuł rozprawy : podtytuł / imię nazwisko [adnotacja]
PRZYKŁAD:
W oryginale:
KOZIEŁ Andrzej. Spory wokół roli z zadań organów wojewódzkich PZPR 1956-1957 // Materiały pomocnicze do historii
dziennikarstwa Polski Ludowej. T. 15 / pod red. nauk. Aliny Słomkowskiej przy współpr. Danuty Mikołajczyk-Grzelewskiej. -
Warszawa, 1991. - S. 33-42
Terenowa prasa partyjna
Po korekcie:
Materiały pomocnicze do historii dziennikarstwa Polski Ludowej.T. 15 / Instytut Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego, Zespół Naukowo- Badawczy Historii Dziennikarstwa Polski Ludowej ; pod red. nauk. Aliny Słomkowskiej ; przy współpr. Danuty Mikołajczyk-Grzelewskiej. - Warszawa: Wydawnictwa UW,1991. - 168 s.; 24 cm.
ISBN 83-230-0228-2 (t. 15)
...
s. 33-42: Spory wokół roli z zadań organów wojewódzkich PZPR 1956-1957 / Andrzej Kozieł [terenowa prasa partyjna]
...
Widok MARC (po korekcie)
...
245 00 ^aMateriały pomocnicze do historii dziennikarstwa Polski
Ludowej. ^nT. 15 / ^cInstytut Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego, Zespół Naukowo- Badawczy Historii Dziennikarstwa Polski Ludowej ; pod red. nauk. Aliny Słomkowskiej ; przy współpr. Danuty Mikołajczyk-Grzelewskiej.
260 ^aWarszawa : ^bWydawnictwa UW, ^c1991.
...
...
700 1 ^aKozieł, Andrzej
991 ^as. 33-42: Spory wokół roli z zadań organów wojewódzkich PZPR 1956-1957 / Andrzej Kozieł [terenowa prasa partyjna]
"ROZPRAWA DO ADNOTACJI" (RAs)
Sytuacja, gdy przekształcamy rozpwawę do adnotacji (jak w RA), lecz w
opisie źrółowym brak lokalizacji rozprawy (stron). Należy przyjąć ten sam sposób postępowania co dla RA, lecz w miejsce brakujących
stron (lokalizacji całej rozprawy) wpisać kolejny numer w nawiasach
kwadratowych np. "[1]:", "[2]:" itd. Numery te nadajemy sami
sukcesywnie. Rozprawy tego typu
prawie zawsze mają adnotację gdzie wskazany jest tylko fragment rozprawy (wraz
ze stronami fragmentu) - nie jest to jednak lokalizacja rozprawy!!! stąd
odmienny sposób postępowania.
Przykład:
700 1 ^aKozieł, Andrzej
991 ^a[1]: Spory wokół roli z zadań organów wojewódzkich PZPR 1956-1957 / Andrzej Kozieł
[s. 38-39: "Gazeta Krakowska" [historia i współczesność]
Na początku adnotacji tego typu - jak wspomniałem wyżej - w miejsce brakujących stron podajemy kolejne numery ujęte w nawiasy kwadratowe i "dwukropek": "[1]:", "[2]:"
ADNOTACJA ZBIOROWA (AZ)
Sytuacja charakterystyczna dla opisów prac zbiorowych, gdzie podajemy ich
zawartość. Należy wpisać treść adnotacji z oryginału (wielu autorów i ich rozprawy w
jednym polu 991 ^a oraz 700 dla każdego autora). Jedyny problem to konieczność
niewielkiej modyfikacji szyku opisu, tak aby ich notacja przypominała 1 strefę
zwykłego opisu (por. przykład niżej).
W oryginale:
....
s. 25-31: BORZYSZKOWSKI Józef: Społeczność polska północnego Pomorza; s. 41-54: BANACH Jacek: Polska prasa gdańska : narodziny i rozwój; ...
....
Po korekcie:
...
s. 25-31: Społeczność polska północnego Pomorza / Józef Borzyszkowski; s. 41-54:
Polska prasa gdańska : narodziny i rozwój / Jacek Banach; ...
...
Widok MARC (po korekcie)
...
700 1 ^aBorzyszkowski, Józef
700 1 ^aBanach, Jacek
991 ^as. 25-31: Społeczność polska północnego
Pomorza / Józef Borzyszkowski; s. 41-54: Polska prasa gdańska : narodziny i rozwój
/ Jacek Banach; ...
...
RECENZJE (Rec.)
Należy do istniejącego rekordu dodać recenzję lub kilka recenzji (opis recenzji
to pole 787, nadto autora recenzji z określeniem ^eRec. dodajemy do 700). Uwaga jeśli recenzji jest więcej niż
jedna tylko w pierwszym wystąpieniu pola 787 wpisujemy podpole ^i z określeniem
"Rec." (787 ^i) inne rozpoczynamy od ^a. Sposób podawania cytaty w
787 (^t i ^g) jest taki sam jak dla 773 (por. znane już zasady z pracy PBB - w
szczególności zasady skracania i podawania lokalizacji [numeracji] - por. http://ultra.ap.krakow.pl/~wmkolasa/sowa/numer.html). Uprzejmie
proszę aby zawsze wcześniej sprawdzić, czy identyczna recenzja (autor +
cytata), którą zamierzamy wprowadzić nie jest już dopisana przez kogoś
innego (w pracy grupowej takie przypadki mogą się zdarzyć - stąd proszę o
czujność). Jeśli identyczna recenzja istnieje nie dopisujemy jej drugi raz.
Przykład (MARC) - trzy recenzje w jednym rekordzie
.......
700 1 ^aJaworski, Marek. ^eRec.
700 1 ^aMarx, Jan. ^eRec.
700 1 ^aTermer, Janusz. ^eRec.
787 ^iRec.: ^aMarek Jaworski // ^tKwart. Hist.
Prasy. - ^g1992, nr 2, s. 234-242
787 ^aJan Marx // ^tKultura. - ^g1992, nr 2, s. 92-97
787 ^aJanusz Termer // ^tNowe Książki. - ^g1987, nr 10, s. 72-74
UWAGA: W bazie zastosowałem kilka świadomych odstępstw od metodologii
bibliograficznych. Wynika to w dużej mierze z konieczności synchronizowania
pracy grupowej przy metodzie współkatalogowania oraz
ograniczeń użytkowanego systemu. Odstępstwa dotyczyły w szczególności: powtarzalności pola 991 (ta
opcja ma charakter tymczasowy). Rozwiązanie takie przyjąłem aby móc
zsynchronizować efekty pracy grupowej na wspólnej bazie. Pola 991 na etapie
korekty zostaną połączone. W realnych bazach unika się powielania 991. Z
rozmaitych przyczyn wprowadzono także kilka innych odstępstw od norm
bibliograficznych, np. w polach 787 i 773 (np. w np. 787 ^a - wg normy hasło
powinno mieć szyk Nazwisko, imię i być indeksowane wprost [a ponieważ nie
jest wprowadziłem dodatkowe hasła dla recenzentów]); istnieją też drobne różnice
w stosowanych znakach umownych w 787 i 773 itp.
Wspomniane problemy z cytatą, recenzją i adnotacją są w skali kraju wciąż
nie rozwiązane i istnieje kilka "szkół", zależnych od systemu
(MAK, SOWa, Promax i inne).
Ps. Najpopularniejszą wykładnię dedykowaną dla MAKa opisano w książce: Adaptacja formatu MARC 21 dla bibliografii regionalnej / B. Bartoszewicz-Fabiańska, M. Janowska, K. Janczewski, J. Słowik. - Warszawa: Wydaw. SBP, 2003. -321, [3] s. - (Propozycje i Materiały/ Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich ; 58) - por. też komentarz: http://ebib.oss.wroc.pl/2004/58/legezynska.php, lecz do pracy w aktualnej wersji Sowy ma ona ograniczone zastosowanie.
© W. M. Kolasa http://www.wmkolasa.up.krakow.pl/ [ostatnia aktualizacja: 21.05.2006]