6.5. FUNKCJE ADMINISTRACYJNE


Każdy z omawianych systemów wykazuje zupełnie inne podejście do zagadnień   administrowania. Operator MAKa dzięki licznym narzędziom systemowym dysponuje w praktyce nieograniczonym dostępem do bazy; może ją swobodnie przebudować, definiować i podejmować prace serwisowe. Do wykonania tych czynności potrzebne jest jednak spore doświadczenie i wiedza. Warto dodać, że MAK jako jedyny z testowanych pakietów oferuje administratorowi wyczerpującą dokumentację techniczną, niemniej – jak wskazują obserwacje – jej lektura nawet dla średnio doświadczonych użytkowników okazuje się zwykle zbyt trudna. Wspomniane funkcje administracyjne nie są tu zresztą wydzielone w odrębnym module, gdyż realizują je różnorodne narzędzia. W praktyce operator pakietu aby sprawnie zorganizować pracę  winien znać podstawy programowania (przynajmniej składnię *.bat), ponieważ liczne parametry można ustawić wyłącznie poprzez edycję plików konfiguracyjnych i metody przetwarzania wsadowego. W przypadku Sowy i Sowy 2 administrator dysponuje odrębnym narzędziem, a do jego zadań należy reinicjacja bazy, zarządzanie opcjami wymiany danych i ewentualne zmiany parametrów systemu. Bardziej zawansowani operatorzy są w stanie zwiększyć stopień indywidualizacji ustawień poprzez edycję plików konfiguracyjnych, a znający Turbo Pascala mogą pokusić się nawet o zaprogramowanie własnych formatów wyświetlania i innych elementów interfejsu. Niestety,  producent Sowy nie dostarcza wyczerpującej dokumentacji na temat konfiguracji i do większości wniosków należy dojść metodą prób i błędów. Administracja Librą 2000 jest najprostsza, gdyż działania operatora w praktyce sprowadzają się do ustawień parametrów biblioteki. Podobnie problem zarządzania rozwiązano także w Patronie, gdzie administrator dysponuje jednak znacznie większym zestawem opcji.

Warto zaznaczyć, że zakres obowiązków administratora  jest wprost proporcjonalny do wielkości placówki i rośnie wraz z rozbudową sieci. W niektórych bibliotekach  (szczególnie gdy istnieje wiele filii) wymagania są tak duże, że program trzeba specjalnie przygotować. Wszystkie testowane programy oferują możliwość pracy w takich strukturach, lecz – podkreślmy – jest on nierówny. Największe zdolności konfiguracyjne oferuje Patron 2 (odpowiadają one w przybliżeniu poziomowi wymagań biblioteki wojewódzkiej); łatwo możemy zdefiniować konta pracowników, odpowiednią kombinację inwentarzy, źródeł wpływu, sterować zakupem centralnym i generować dowolne statystyki. Podobne możliwości oferuje także Sowa i Sowa 2, lecz wymagają one żmudnych prac konfiguracyjnych, które może wykonać tylko producent. Do pracy w dużej sieci nadaje się także MAK, choć wykonanie stosowanych ustawień wymaga nieco ekwilibrystyki (szczególnie przy statystykach). Najmniejsze zdolności przystosowawcze do pracy w takich placówkach ma Libra 2000, której możliwości konfiguracyjne kończą się na zdeklarowaniu kilku inwentarzy. 

Na zakończenie warto wspomnieć o rutynowych działaniach operatora, czyli archiwizacji i kontroli zabezpieczeń. Producenci traktują te problemy rozmaicie. Tylko Libra i Patron mają wbudowane stosowne narzędzia na poziomie systemu (bezpieczne hasła i własny system archiwizacji). Pozostali producenci nie przywiązują wagi do tych problemów i operator zmuszony jest rozwiązać je we własnym zakresie. 

Tab. 9 Funkcje administracyjne

 

Libra 2000

Patron 2

Sowa

Sowa 2

MAK

Funkcje administracyjne

1. ustawienia parametrów systemu i biblioteki

1. ustawienia parametrów dla modułów:
– udostępniania

– gromadzenia
– opracowania
– OPAC WWW
– rejestrów
2. zarządzanie kontami pracown.
3. przydział uprawnień
4. obsługa serwera SQL (ustawienia, logi, archiwizacja)

1. reinicjacja bazy
2. logi
3. eksport, import
4. zarządzanie khw i słownikami
5. ustawienia parametrów systemu
6. edycja plików konfiguracyjnych

1. reinicjacja bazy
3. import
4. przeglądanie bazy
5. edycja plików konfiguracyjnych

1. przebudowa danych
2. przebudowa struktury bazy
2. definiowanie baz
3. reinicjacja bazy (res, ind)
4. edycja plików konfiguracyjnych
5. definiowanie zmiennych
6. inne

Możliwości zmian elementów interfejsu

niemożliwe

ograniczone

ograniczone

ograniczone

duże

Archiwizacja danych

1. wbudowana
2. składowanie
– szybkie
– pełne
3. odbudowa
4. format *.bkc

mechanizmy serwera SQL

zewnętrzna
– ARJ

zewnętrzna
– ARJ

brak

Możliwości pracy w placówkach o rozbudowanej strukturze

ograniczone

­– możliwe tylko odrębne księgi inwentarzowe

bardzo dobre

– odrębne lub łączne: księgi inwentarzowe, listy czytelników, statystyki

dobre

b. d.

dobre
– dowolna liczba baz, statystyk, wydruków

Zabezpieczenia dostępu

hasła (kod.)
1. bazy
2. serwera SQL
3. konta via www

hasła (kod.)
1. bazy
2. serwera SQL
3. konta via www

hasła (kod.)
1. konta czyteln. via www
2. SOWA–TCP

hasła (kod.)
1. konta czyteln. via www
2. SOWA–TCP

hasła (jawne)
1. poziom menu
2. metody DOS (bat’ch)

Klasy użytkowników

brak

rozbudowany menedżer zarządzania kontami
(32 zakresy uprawnień)

uprawnienia wg

listy stanowisk (SOWA DOS) lub na poziomie klienta (wersja Windows)

zabezpieczenia na poziomie klienta (wersja Windows)

możliwe
– tryb pracy
– blokada opcji na poziomie menu

   
... Dalej